Screening op hart- en vaatziekten
Wanneer u behandeld bent met bepaalde soorten chemotherapie en/of een bestraling op de borstkas neemt uw risico op hart- en vaatziekten toe. Dit betekent dat u ook op jonge leeftijd al te maken kunt krijgen met hart- en vaatziekten.
De projectgroep BETER heeft een richtlijn ontwikkeld voor screening op hart- en vaatziekten na de behandeling voor hodgkinlymfoom. Het is de bedoeling om hiermee bepaalde hart- en vaatziekten vroegtijdig op te sporen en te behandelen, of te voorkomen. Patiënten, die jonger zijn dan 71 jaar en tenminste 5 jaar geleden behandeld zijn voor hodgkinlymfoom met één van onderstaande behandelingen komen voor screening op hart- en vaatziekten in aanmerking:
- Bestraling op (een deel van) het mediastinum (ruimte tussen de longen), waardoor het hart is blootgesteld aan bestraling of
- Chemotherapie, die kan leiden tot schade aan het hart (anthracycline houdende chemotherapie in een bepaalde hoeveelheid) of
- Bestraling op (een deel van) het mediastinum in combinatie met chemotherapie, die schadelijk kan zijn voor het hart (onafhankelijk van de dosis van deze chemotherapie)
De uitgebreidheid van de screening hangt af van de gegeven behandeling. Bij verdenking op hart- en vaatziekten, wordt u doorverwezen naar een cardioloog. In een deel van de BETER poliklinieken wordt de screening door een cardioloog gedaan.
Wat kunt u zelf doen?
In ieder geval is het belangrijk om rekening te houden met de volgende leefstijladviezen om de risicofactoren voor hart- en vaatziekten zo laag mogelijk te houden:
Roken:
Roken is een van de belangrijkste risicofactoren voor hart- en vaatziekten en in combinatie met chemotherapie en/of radiotherapie neemt dit risico alleen maar nog meer toe. Het is dan ook belangrijk om zo snel mogelijk te stoppen met roken, of niet te beginnen met roken.
Lichaamsgewicht:
Zorg voor een gezond lichaamsgewicht. Een gezond lichaamsgewicht wordt vaak gebaseerd op de BMI (Body Mass Index): uw lengte in verhouding tot uw gewicht (gewicht in kilo’s/lengte in meters in het kwadraat). Een gezonde BMI ligt tussen de 18 en 25 kilo per m2. Daarboven spreekt men over overgewicht en eronder over ondergewicht.
Lichaamsbeweging:
Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. De Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) stelt dat volwassenen minstens vijf dagen per week een half uur matige intensieve lichamelijke activiteit, zoals wandelen of fietsen, zouden moeten verrichten om gunstige effecten op de gezondheid te bereiken.
Cholesterol:
Houd uw cholesterolgehalte in de gaten. Eet gevarieerd en eet zo min mogelijk vette producten. Zorg dat slechts 30 procent van de totaal gegeten calorieën uit vetten bestaat en dan vooral uit zo min mogelijk verzadigde vetten. Verzadigde vetten verhogen namelijk het cholesterolgehalte en dat verhoogt de kans op hart- en vaatziekten. U kunt u cholesterolgehalte bij uw huisarts laten meten.
Hoge bloeddruk:
Een hoge bloeddruk verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. Houd daarom uw bloeddruk goed in de gaten, dit kan u zelf doen, maar ook af en toe laten controleren door uw huisarts. Door gezond te leven en een gezond gewicht te behouden kunt u een stijging van de bloeddruk voorkomen. Ook is het belangrijk minder zout te gebruiken, want wanneer u een te veel aan zout eet kan dit de bloeddruk verhogen.
Als u meerdere risicofactoren heeft, is het risico op hart- en vaatziekten hoger dan de optelsom van de afzonderlijke factoren. Met andere woorden: 1 + 1 = meer dan 2.
Wilt u meer weten?
Meer informatie over risicofactoren voor hart- en vaatziekten vindt u op de website van de Nederlandse Hartstichting.