Vervroegde overgang (menopauze)
De overgang begint gemiddeld rond het 50e levensjaar. Het is de overgang van de vruchtbare fase naar de onvruchtbare fase in het leven van de vrouw. In de eierstokken raakt de voorraad eicellen op en vermindert de aanmaak van het vrouwelijk hormoon oestrogeen. De menstruatie komt onregelmatig, met langere of kortere tussenpozen en stopt uiteindelijk helemaal. Dit wordt de menopauze genoemd.
We spreken van een vroegtijdige overgang (premature menopauze) als iemand voor het 40e levensjaar in de overgang komt. Sommige behandelingen van hodgkinlymfoom verhogen de kans op een vroegtijdige overgang.
De behandeling
Radiotherapie
Een bestraling op de onderbuik, waarbij de eierstokken in/in de buurt van het bestralingsgebied hebben gelegen verhoogd de kans op een vroegtijdige overgang.
Chemotherapie
De volgende cytostatica vergroten het risico op een vroegtijdige overgang.
Cytostatica |
Chemotherapie |
| Carmustine | BEAM |
| Chloorambucil | CCEP, CEC, ChlVPP, LOPP |
| Cisplatinum | DHAP |
| Cyclofosfamide | BEACOPP, COPP |
| Ifosfamide | VIM |
| Procarbazine | BBEACOPP, COPP, ChlVPP, LOPP, MOPP, MOPP/ABV, MOPP/ABVD, OPPA |
Het risico
Het risico om na de behandeling vroegtijdig in de overgang te raken ligt ongeveer tussen de 5 en 25 % voor vrouwen behandeld voor de leeftijd van 30 jaar en hangt af van de gegeven behandeling en dosis. De kans is hoger bij vrouwen die meerdere (bv 6) MOPP kuren hebben gehad. Leeftijd tijdens behandeling speelt hierbij een belangrijke rol. Wanneer u ouder dan 30 jaar bent tijdens de behandeling, neemt het risico op een vroegtijdige overgang toe.
Door de behandeling van hodgkinlymfoom kan een deel van de eicelvoorraad verloren zijn gegaan, waardoor een vrouw eerder dan gewoonlijk in de overgang komt en onvruchtbaar wordt. Het vroegtijdig in de overgang raken door de behandeling kan direct, maar ook 10-30 jaar na de behandeling gebeuren.
Wanneer een vrouw na de behandeling voor hodgkinlymfoom nog vruchtbaar is en een kind heeft gekregen, kan zij daarna toch vervroegd in de overgang raken. De eicelvoorraad is door de behandeling eerder uitgeput. Door de behandeling van hodgkinlymfoom met radiotherapie of chemotherapie kan de periode waarin vrouwen vruchtbaar zijn dus korter worden. Indien u na de behandeling van hodgkinlymfoom een kinderwens heeft, is het belangrijk hier rekening mee te houden en dit met uw behandelaar te bespreken.
Symptomen
De verandering in het hormoon oestrogeen kunnen overgangsverschijnselen veroorzaken. De symptomen van een vervroegde overgang kunnen zijn:
- menstruatie veranderingen
- opvliegers
- nachtelijk transpireren
- vaginale klachten
Wilt u meer weten?
Voor meer informatie over de overgang en hoe klachten te verminderen kunt u hier de folder de overgang openen.